پوست انسان به‌عنوان بزرگ‌ترین اندام بدن، نقش مهمی در زیبایی، سلامت و محافظت از بدن ایفا می‌کند. با این حال، عوامل متعددی مانند بارداری، تغییرات ناگهانی وزن، جراحی‌ها، یا آسیب‌های پوستی می‌توانند به بروز ناهنجاری‌هایی چون استریا (ترک‌های پوستی) و اسکار (جای زخم) منجر شوند. در سال‌های اخیر، تکنولوژی‌های نوینی برای بهبود این مشکلات معرفی شده‌اند که در میان آن‌ها، کربوکسی‌تراپی (Carboxytherapy) جایگاه ویژه‌ای یافته است. در این مقاله به بررسی دستگاه کربوکسی‌تراپی و نقش دستگاه کربوکسی‌تراپی در کاهش استریا و اسکار خواهیم پرداخت.
استریا و اسکار چیستند؟
استریا (Striae)
استریا، یا ترک‌های پوستی، خطوطی باریک و مواج هستند که معمولاً روی پوست شکم، ران‌ها، باسن و سینه‌ها ظاهر می‌شوند. این ترک‌ها نتیجه‌ی کشیدگی بیش‌ازحد پوست هستند که باعث پارگی الیاف کلاژن و الاستین در لایه میانی پوست (درم) می‌شود. استریا ممکن است ابتدا به رنگ قرمز یا بنفش دیده شود و سپس با گذشت زمان به سفید یا نقره‌ای تغییر رنگ دهد.
اسکار (Scar)
اسکار نوعی بافت فیبری است که در محل ترمیم زخم یا آسیب پوستی تشکیل می‌شود. بسته به نوع و شدت آسیب، اسکارها می‌توانند سطحی یا عمیق، کوچک یا بزرگ، صاف یا برجسته باشند. برخلاف پوست سالم، بافت اسکار معمولاً فاقد غدد عرق، فولیکول مو یا خاصیت ارتجاعی طبیعی است.
کربوکسی‌تراپی چیست؟
کربوکسی‌تراپی یک روش درمانی غیرجراحی و کم‌تهاجمی است که در آن گاز دی‌اکسید کربن (CO₂) به‌صورت کنترل‌شده به زیر پوست تزریق می‌شود. این گاز بی‌ضرر باعث افزایش جریان خون، اکسیژن‌رسانی، و تحریک تولید کلاژن در ناحیه تحت درمان می‌شود. کاربردهای کربوکسی‌تراپی بسیار متنوع‌اند، از جمله درمان سلولیت، کاهش چربی‌های موضعی، جوان‌سازی پوست، و کاهش استریا و اسکار.
دستگاه کربوکسی‌تراپی چگونه عمل می‌کند؟
دستگاه‌های کربوکسی‌تراپی معمولاً شامل یک منبع گاز CO₂ پزشکی، فیلترهای تصفیه، گرم‌کننده گاز (برای کاهش درد حین تزریق)، و سیستم تنظیم دوز و فشار هستند. پزشک با استفاده از یک سوزن ظریف، گاز را در لایه خاصی از پوست تزریق می‌کند. در اثر تزریق گاز، واکنش‌های زیر رخ می‌دهد:
گشاد شدن رگ‌های خونی (وازودیلاتاسیون): منجر به افزایش خون‌رسانی به ناحیه می‌شود.
افزایش متابولیسم سلولی: سلول‌ها فعال‌تر شده و به ترمیم بافت آسیب‌دیده کمک می‌کنند.
تحریک تولید کلاژن و الاستین: پوست سفت‌تر، صاف‌تر و یکنواخت‌تر می‌شود.
واکنش التهابی کنترل‌شده: بدن به‌صورت طبیعی فرآیند ترمیم را آغاز می‌کند.
اثر کربوکسی‌تراپی بر استریا
در درمان استریا، تزریق CO₂ باعث تحریک ناحیه دچار ترک می‌شود. این فرآیند باعث افزایش جریان خون و تغذیه بهتر پوست آن ناحیه می‌شود. نتیجه‌ی این فرایند، تولید کلاژن و الاستین جدید است که به بهبود ظاهر ترک‌ها منجر می‌شود. در موارد تازه‌تر (استریاهای قرمز یا بنفش)، نتایج سریع‌تر و چشمگیرتر است. استریاهای قدیمی (سفید رنگ) نیز به‌مرور زمان با درمان منظم، کاهش یافته و رنگ و بافت آن‌ها به پوست اطراف نزدیک‌تر می‌شود.
اثر کربوکسی‌تراپی بر اسکار
در درمان اسکارها، بویژه اسکارهای آتروفیک (فرورفته)، گاز CO₂ با تحریک بافت آسیب‌دیده باعث افزایش خون‌رسانی و بازسازی پوست می‌شود. تحریک فیبروبلاست‌ها برای تولید کلاژن و الاستین، ساختار پوست را بازسازی کرده و به صاف شدن سطح پوست کمک می‌کند. با درمان مکرر، اسکارها کمتر نمایان شده و هماهنگی با پوست اطراف بیشتر می‌شود.
مزایای استفاده از دستگاه کربوکسی‌تراپی
غیرجراحی و ایمن: نیازی به برش، بیهوشی یا دوره نقاهت طولانی ندارد.
کم‌درد: گرمایش گاز و سوزن‌های نازک موجب کاهش درد حین تزریق می‌شود.
قابل استفاده در نواحی مختلف بدن: صورت، شکم، ران، بازو و ...
نتایج تدریجی و طبیعی: بدون تغییرات ناگهانی یا ظاهری غیرطبیعی.
قابل ترکیب با درمان‌های دیگر: مانند میکرونیدلینگ یا مزوتراپی برای اثربخشی بیشتر.
تعداد جلسات مورد نیاز و مراقبت‌ها
درمان با کربوکسی‌تراپی معمولاً در قالب یک دوره چند جلسه‌ای انجام می‌شود. بسته به شدت و نوع ضایعه، پزشک ممکن است بین 6 تا 12 جلسه درمانی با فاصله 1 تا 2 هفته‌ای تجویز کند. برخی از توصیه‌های مراقبتی عبارت‌اند از:
اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب بلافاصله پس از درمان
استفاده از مرطوب‌کننده و ضدآفتاب
پرهیز از ورزش یا حمام داغ تا چند ساعت پس از تزریق
عوارض احتمالی
کربوکسی‌تراپی عموماً ایمن است و عوارض آن معمولاً خفیف و موقتی‌اند. از جمله:
قرمزی یا تورم موقت در محل تزریق
احساس فشار یا سوزش خفیف
کبودی جزئی (در موارد نادر)
در صورتی که درمان توسط فرد آموزش‌دیده و با دستگاه معتبر انجام شود، احتمال بروز عوارض جدی بسیار کم است.
کربوکسی‌تراپی به‌عنوان یکی از روش‌های نوین، کم‌تهاجمی و ایمن، توانسته جایگاه ویژه‌ای در درمان مشکلات پوستی از جمله استریا و اسکار پیدا کند. با استفاده از دستگاه‌های مدرن و رعایت اصول علمی، این روش می‌تواند بدون نیاز به جراحی یا دوران نقاهت طولانی، نتایج مطلوب و طبیعی برای افراد به‌همراه داشته باشد. البته مشاوره با پزشک متخصص پوست و ارزیابی دقیق قبل از شروع درمان، برای دستیابی به بهترین نتایج ضروری است.